آب سیاه چیست؟
آب سیاه یا گلوکوما یک بیماری چشمی است که به اعصاب بینایی چشم(عصبی که چشم را به مغز متصل می کند) آسیب وارد میکند. این اختلال معمولا بر اثر ازدیاد زلالیه یا همان مایع درون چشم در قسمت جلویی چشم ایجاد میشود. در یک چشم سالم زلالیه اضافی از راه کانالهایی ریز که به آنها شبکه ترابکولار گفته میشود دفع میشود و فشار ثابت میماند، اما در چشم مبتلا به گلوکوما، این مایع چشمی مضاعف باعث ایجاد فشار در چشم و آسیب زدن به اعصاب بینایی میشود.
آب سیاه از مهمترین علتهای کوری در افراد بالای شصت سال به شمار میرود، اما میتوان با درمان به موقع از آن جلوگیری کرد.
انواع آب سیاه
گلوکوما دو نوع عمده دارد که گلوکوما زاویه باز و گلوکوما زاویه‌بسته نامیده میشوند.
گلوکوما زاویه باز
این نوع از آب سیاه شایعترین نوع آن است. این اختلال به طور تدریجی و زمانی که چشم نمیتواند زلالیه را به طور صحیح دفع کند اتفاق میافتد. در نتیجه، فشار چشمی ایجاد شده و به اعصاب بینایی صدمه میزند. این نوع از آب سیاه بدون درد است و در مراحل اولیه در بینایی فرد تغییری ایجاد نمیکند.
بعضی افراد اعصاب بینایی حساسی نسبت به فشار چشم دارند. بنابراین، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آب‌سیاه قرار میگیرند. این افراد باید به طور مرتب مورد آزمایش قرار گیرند تا علائم اولیه آسیب به اعصاب بینایی در آنها تشخیص داده شود.
گلوکوما زاویه بسته
این عارضه زمانی رخ میدهد که عنبیه چشم به شبکه ترابکولار خیلی نزدیک باشد. عنبیه میتواند باعث بسته شدن کانالهای این شبکه شود. وقتی شبکه کاملا بسته شود، فشار چشم به سرعت بالا میرود و به حمله حاد گلوکوما زاویه بسته منتهی میشود که وضعیت چشمی بسیار خطرناکی است و نیاز به مراجعه فوری به چشم پزشک دارد؛ در غیر این صورت فرد بینایی خود را از دست خواهد داد.
علائم حمله حاد آب‌سیاه زاویه‌بسته عبارتند از:
- تارشدن ناگهانی بینایی
- درد شدید چشم
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- دیدن حلقه های رنگین کمانی یا هاله هایی اطراف چراغ ها
گلوکوما زاویه بسته، در بعضی افراد به آرامی پیشرفت می کند. به این حالت گلوکوما زاویه بسته مزمن گفته می شود که در ابتدا علائمی ندارد، بنابراین افراد تا زمانی که دچار صدمه شدید و یا حمله ای نشوند، از ابتلا به این بیماری بی اطلاع هستند.
در صورت عدم درمان فوری، گلوکوما زاویه بسته می تواند به نابینایی منجر شود.